Noord-Brabant

Zojuist heeft de SP haar kritiek op het bestuursakkoord van de CDA-VVD-PvdA coalitie in de statenvergadering naar voren gebracht. En die kritiek was fel. Ook over de gang van zaken rond de totstandkoming van deze coalitie viel nog wel wat te zeggen.
Hieronder vindt u de inbreng van de SP in dit debat door de fractievoorzitter, Nico Heijmans :

Coalitie- onderhandelingen

De verkiezingen van 7 maart hebben in Brabant gezorgd voor een behoorlijke aardverschuiving. Voor het eerst in tientallen jaren is er een nieuwe partij doorgedrongen in de top drie van Brabant. De kiezer heeft een duidelijke uitspraak gedaan en de SP met maar liefst 21% van de stemmen beloond. De andere drie grote partijen hebben allemaal in meer of mindere mate verloren. Terecht dat de kiezer verwachtte dat deze uitslag gevolgen zou hebben voor de samenstelling van het college van GS in Brabant.
Maar toch zal er vandaag in deze staten opnieuw een college worden benoemd dat gewoon op de oude voet voortgaat. Een “coalition of the losers” dus.
Is het al een schande dat de drie losers de grote winnaar uitsluiten, het is een nog grotere schande ten opzichte van de kiezers. Laten we vandaag in ieder geval 1 ding afspreken: Geen gezeur meer en geen krokodillentranen meer over het feit dat er toch zo weinig mensen gaan stemmen voor de provincie! En wat de SP betreft dus ook geen cent meer aan communicatie om de “provincie dichter bij de mensen te brengen”.
CDA, VVD en PvdA hebben alledrie laten zien dat ze totaal geen boodschap hebben aan de kiezer als het erop aan komt. Het bestuurlijk pluche, voortzetting van bestaande machtsverhoudingen en conformisme zijn voor deze drie partijen veel belangrijker dan de uitspraak van de kiezer.
Terugkijkend op het hele proces na de verkiezingen, en dat kun je na een paar weken, kan ik maar tot 1 conclusie komen: “De SP heeft vanaf het begin geen enkele kans gekregen”. Op geen enkel moment heb ik andere partijen horen zeggen dat de SP onredelijke eisen stelde, op geen enkel moment heb ik anderen horen zeggen dat de SP niet bereid was tot compromissen of dat de SP niet in staat was goede bestuurders te leveren.
Nogmaals, terugkijkend, kan ik niet anders dan tot de conclusie komen dat er een spel gespeeld is. De grootste partij neemt de rol van de aardige partij op zich die wel wil, maar tussendoor wel even snel de deur naar andere mogelijke coalities met daarin de SP dichtgooit.
Vervolgens mag de VVD de rol op zich nemen van uitsmijter, wat het ook nog wel aardig zal doen tegenover haar achterban. Het CDA accepteert zonder meer deze opstelling van de VVD en vervolgens ligt het schoothondje PvdA al klaar op haar rug, met de pootjes omhoog en het tongetje uit de bek om de zaak af te ronden.
Voorzitter, dat de VVD niet zo zit te wachten op een SP in het college is best wel te begrijpen, maar dat partijen als CDA en PvdA zich op deze manier compleet de wet hebben laten voorschrijven door de VVD is beschamend, maar vooral ook onbegrijpelijk.
Het is achteraf alleen begrijpelijk vanuit het perspectief van een uitkomst die al bij voorbaat vaststond.

In haar bestuursakkoord hebben de drie partijen het over dynamiek, innovatie, toekomstgericht, uitdagingen aangaan, ondernemend en vernieuwend. 3 Partijen die na 33 jaar niks anders weten te bedenken dan maar weer doorgaan met dezelfde coalitie en onderling elkaar wat kluifjes toegooien, laten in ieder geval zien dat zij zelf al deze eigenschappen totaal missen.
Maar, voorzitter, de SP heeft zich neer te leggen bij deze uitkomst, hoe onbevredigend ook.
Vanuit een versterkte positie zal de SP zo goed mogelijk haar rol van grootste oppositiepartij op zich nemen. En net als in het verleden zullen wij daarbij maar 1 uitgangspunt hebben: Wat is naar ons idee in het belang van Brabant en haar burgers. Ondanks het feit dat er een college komt dat er naar onze mening niet behoort te komen, zullen wij voorstellen op hun inhoud beoordelen. Als het nodig is zullen wij daar keihard stelling tegen nemen, zowel binnen als buiten het parlement, maar wij zullen steunen wat wij in het belang van Brabant vinden.

Bestuursakkoord
Ronkende taal
Laat ik dan eerst maar eens beginnen met stevig stelling te nemen tegen het voorliggende bestuursakkoord:
Laat ik beginnen met het claimen van een succesje. De SP heft altijd gezegd dat 5 gedeputeerden echt voldoende is. 7 is te veel. De huidige coalitie komt nu in ieder geval met een voorstel voor 6 gedeputeerden en dat is toch een stap in de goede richting.
Titel: Vertrouwen in Brabant. Klinkt mooi, maar hebben de Brabanders wel vertrouwen in de provincie? Een college dat zich zo weinig aantrekt van de verkiezingsuitslag zou toch eens wat voorzichtiger met dit woord moeten omgaan.
Het is verder een beetje een laf akkoord, want er wordt eigenlijk vooral in gemeenplaatsen gesproken. Het staat bol van abstracties en ronkende terminologie.
Citaatje uit hoofdstuk I: “Elk programma zal worden gedragen door een programmagedeputeerde en een trots team van medewerkers! Kom op, zeg!
Maintenance, brainport, High tech and High Touch, footprint, Greenport, Human Health, mid term review bidbook zijn zo een paar willekeurige termen die je leest voor het regeltje in het akkoord dat stelt dat Brabanders hun eigen identiteit als belangrijk ervaren. En oh ja, dit college wil ook nog een leerstoel Brabantse Taal- en Letterkunde. Misschien kunnen we die dan vragen dit akkoord te herschrijven? Hou toch op met die dikdoenerij en interessant klinkende terminologie. En dan gaan we straks natuurlijk zeggen dat stukken van de provincie begrijpelijke en heldere taal moet bevatten!
Nog meer van dat soort ronkende taal: “We hebben de ambitie om koploper in Europa te worden en te blijven op het gebied van vernieuwend en innovatief ondernemerschap met een goed opgeleid arbeidspotentieel”. Ten eerste is het grenzeloze zelfoverschatting om te denken dat je dat als provincie kunt bepalen. Maar waarom dit soort ronkende taal niet als het gaat om het “koploperschap in aanpak van vervuiling”, “koploperschap in natuurbehoud”, koploperschap in duurzaamheid”. En als wij niet over armoedebestrijding gaan, gaan we dan wel over innovatief ondernemen?

Armoede

Het is een bestuursakkoord dat zich toch vooral richt op het nog verder versterken van het sterke. Veel aandacht voor Brabantstad, het platteland komt er dan toch maar behoorlijk bekaaid vanaf.
Armoedebeleid wordt gewoon maar even afgeschaft. Onbegrijpelijk en niet uit te leggen. Een provincie die bij wijze van spreken van gekkigheid niet weet wat zij met haar geld moet doen is niet langer bereid geld uit te trekken voor die Brabanders die vaak buiten hun eigen schuld om in de armoede zitten. De SP zal de laatste zijn om te pleiten voor een provincie die zelf armoedebestrijding gaat oppakken, maar er hadden op zijn minst een aantal tientallen miljoenen uitgetrokken moeten worden om anderen, die zich met armoedebestrijding bezighouden, in staat te stellen optimaal te functioneren. Dat is tenslotte toch 1 van de ambities die dit college zegt te hebben.
Maar eerlijk is eerlijk, het college maakt wel een keuze hiermee, weliswaar een bedroevend slechte keuze, maar het is er een.

Landschap en milieu

Heel wat minder daadkrachtig en keuzebereid is dit college als het gaat om de verrommeling van het landschap. Mooie woorden staan er in als: Veel mooie woorden, maar het lef om te komen tot een soort moratorium op nieuwe bedrijfsterreinen, dat mist dit college. En eerlijk is eerlijk, ze zijn het er ook eigenlijk helemaal niet over eens. De VVD wil eigenlijk het liefst van heel Brabant 1 groot bedrijventerrein maken en de PvdA wil eigenlijk enorme bedragen investeren in de herstructurering en zit helemaal niet te wachten op al die nieuwe bedrijfsterreinen. Maar goed, dat lossen ze dus op door gewoon maar niet echt te kiezen. En dat is dan misschien ook weer een keuze.

Cultuur

Oh ja, Brabantstad moet culturele hoofdstad worden, zelfs zo dringend dat het wordt opgenomen onder het kopje Dynamisch Brabant in het Financieel bestuursakkoord. Laat die steden vooral hun best doen en durf nou eens te investeren in de “kleine cultuur” waar we in Brabant niet alleen tijdens 1 jaar wat aan hebben, maar dat het leefklimaat, economisch klimaat en cultuurklimaat in Brabant structureel stimuleert.

Teruggeven Essentgelden

Flink investeren in infrastructuur, motorrijtuigenbelasting beperken, vliegverkeer uitbreiden en tegelijkertijd hoog opgeven over het belang van natuur en milieu en duurzaamheid, dit college weet het allemaal te combineren, want het klinkt allemaal mooi voor de verschillende achterbannen.
Voorzitter, ik kan nog wel even doorgaan, maar ik wil toch vooral 1 punt naar voren halen, waarvan ik vind dat dit nieuwe college er echt helemaal niks van bakt: Het terugsluizen van de Essentmiddelen naar de burger.
Wat vonden nou eigenlijk de verschillende partijen hiervan? De VVD was heel duidelijk: 100 Euro terug voor elk Brabants Huishouden Duidelijke taal, Stem VVD. Zij wilden het dus rechtstreeks teruggeven aan elk Brabants huishouden.
De PvdA en het CDA wilden geen geld terugsluizen, maar men wilde wel kijken naar bijvoorbeeld de koppeling aan energiebesparing en duurzaamheid met Essentgelden. Ideeën als spaarlampen, subsidie op hoogrendementsketels, subsidie op roetfilters, subsidie op woningisolatie dat waren de ideeën die bij deze partijen leefden.
Wat vonden ze nog meer: PvdA zeker, maar ook CDA hebben zich altijd verzet tegen het VVD-stokpaardje van verlaging van de opcenten. Deze parijen wilden ook absoluut geen geld terugsluizen, want dat zou niet eerlijk zijn tegenover consumenten die niet bij Essent zijn aangesloten.
Wat komt er uit? We gaan de opcenten niet verhogen! Wat is daarvan het effect voor, laten we zeggen een gewone Brabander met een Opel kadetje. Het levert dat huishouden met Kadetje geen tien euro op de komende vier jaar. Maar interessanter wordt het voor de jongens en meisjes met de PC Hoofttractor, al of niet met koeienvanger, die komt aardig in de buurt van de door de VVD beloofde honderd euro, want voor die mensen is het voordeel ongeveer 8 keer zo hoog. Fantastisch toch, we brengen het geld vooral naar die groep die in de meest vervuilende en gevaarlijke voertuigen rondrijden! Een fantastisch succes voor de nieuwe gedeputeerde Ecologie. En Dit is pas armoedebestrijding! Onbegrijpelijk hoe het CDA, maar vooral de PvdA zoiets bereid zijn te accepteren. Maar laten we het dan eens hebben over al die mensen die helemaal geen autootje hebben? Dikke vette pech, gewoon en het is plotseling voor PvdA en CDA helemaal geen probleem meer dat het geld niet bij iedereen terecht komt. En bij het terugsluizen van Essentgelden ging het toch ook altijd om het terugsluizen naar de Brabantse Huishoudens? Hoeveel van de 60 miljoen voor lastenverlichting komt er terecht bij leasebedrijven, bij bedrijven met grote wagenparken?
Het was toch nooit de bedoeling om als provincie te doen aan lastenverlichting voor het bedrijfsleven? Dat is toch geen provinciale taak?
Je kunt daar dan tegenover zetten dat er toch ook een flinke lastenverlichting komt doordat er 10% korting komt op de tarieven voor de bus?
Ten eerste geldt ook hier dat lang niet elke Brabander de bus gebruikt, dus die ziet ook niks van die lastenverlichting. Daarnaast is het natuurlijk te gek voor woorden om aan te komen met een korting op het buskaartje als we toch eigenlijk besloten hebben om richting gratis, ja toch PvdA?, of bijna gratis openbaar vervoer te gaan? En hoe gaat dat straks in die delen van Brabant waar geëxperimenteerd wordt met gratis busvervoer? 10% korting op een gratis kaartje betekent dat de chauffeurs dus aan hun passagiers centjes gaan uitbetalen als zij met de bus gaan? En daar waar we met een 50 cents-tarief gaan rijden, krijgen die mensen dan een extra hoge korting? En daar waar het voor doelgroepen gratis wordt?
Voorzitter, ik heb eigenlijk nog nooit zo’n slecht idee als de manier waarop dit college met de Essentgelden omgaat. Alle zware principiële opstellingen van alledrie de partijen worden zomaar verlaten en er wordt in het wilde weg op een domme manier met gemeenschapsgeld gestrooid. Het is het schoolvoorbeeld van niet durven kiezen en van principeloze koehandel.

Tot slot het Openbaar Vervoer

Onbegrijpelijk dat er in dit Bestuursakkoord wat financiën betreft eigenlijk helemaal niks fatsoenlijks is vastgelegd voor de toekomst van ons Openbaar vervoer. Op zijn minst had bij dit Bestuursakkoord vastgelegd dienen te worden dat er jaarlijks in de orde van grootte van 50 tot 60 miljoen gereserveerd zou worden om te investeren in een via busvervoer Bereikbaar Brabant.
Des te opmerkelijker, omdat het CDA in de coalitiebesprekingen tegenover ons heeft aangegeven het nodig te vinden en bereid te zijn dit soort van bedragen jaarlijks te investeren in het OV. Heeft de PvdA het CDA ervan weten te overtuigen dat dit toch niet zo verstandig is of zo. Hoe kan de PvdA met al haar ambities met zo’n slap akkoord ten aanzien van het busvervoer instemmen?
Voorzitter, op grond van dit Bestuursakkoord, maar ook op grond van de huidige situatie in het Stads- en Streekvervoer, maak ik me hele grote zorgen. Het is op dit moment een ramp in het stads- en streekvervoer en het zou mij niet verbazen als we volgende week weer geconfronteerd gaan worden met stakingen onder de buschauffeurs. Over de kwaliteit van het materieel, ik reed gisteren nog achter een bus waarvan de gaten gedicht waren met afplakband, wil ik het dan nog niet eens hebben.
Door dat achterlijke aanbesteden denken we keer op keer goedkoop uit te zijn, maar de tol wordt wel betaald, en in dit geval door de buschauffeurs, in andere gevallen door de werkers in de thuiszorg bijvoorbeeld.
Conclusie:
Wat doen we tegen armoede? Niks.
Wat doen we met het openbaar vervoer? Niks
Wat doen we voor de leefbaarheid van het platteland? Niks
Kortom: Dit bestuursakkoord van drie partijen is drie keer NIKS.