Noord-Brabant

In april steunt het ministerie van LVVN de Nationale Parken en in mei vertelt het kabinet doodleuk te stoppen met bijna alle subsidies. Als dit doorgaat, hebben Nationale Parken vanaf 2026 geen geld meer voor educatie. Vanaf 2027 is er geen geld meer voor natuurherstel, verbeteren biodiversiteit en verlagen recreatiedruk. Dan kunnen we straks geen gebruik meer maken van onze Nationale Parken (6 miljoen bezoekers per jaar!) en gaat de natuur nog verder achteruit.

Daarom stuurden 55 Statenfracties uit 12 provincies een brief naar de vaste commissie voor Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. De brief met alle ondertekenaars vind je hieronder.

Brief 55 Statenfracties

Betreft: Dreigend verlies aan rijkssubsidie voor nationale parken – urgente oproep tot heroverweging

Geachte leden van de commissie,

Met grote zorg hebben wij kennisgenomen van de Voorjaarsnota 2025, waaruit blijkt dat het Rijk voornemens is om de structurele bijdrage aan nationale parken met maar liefst 90% te verlagen – een bezuiniging van 24 miljoen euro. Deze forse korting heeft directe en ontwrichtende gevolgen voor de instandhouding en ontwikkeling van nationale parken in Nederland.

Deze gebieden zijn veel meer dan beschermde natuur: het zijn iconische landschappen waar natuurherstel, recreatie, cultuurhistorie, lokale economie en educatie samenkomen. Ze dragen bij aan de biodiversiteitsdoelen, de recreatieve aantrekkingskracht van de regio, en vormen een belangrijke schakel in klimaatadaptatie en circulaire gebiedsontwikkeling.

Het schrappen van het overgrote deel van de rijkssubsidie is niet slechts een bezuiniging; het is een stille uitsterf-instructie voor het nationale parkensysteem.

Op 14 april van dit jaar (!) is er nog een manifest ondertekend waarin brede steun werd uitgesproken voor de toekomst en versterking van de nationale parken. Naast het ministerie van LVVN en alle nationale parken zelf, is dit manifest ondertekend door een zeer breed samenwerkingsverband van organisaties: ANWB, BoerenNatuur, Federatie Particulier Grondbezit, HISWA-RECRON, IVN, LandschappenNL, LTO Nederland, Natuurnetwerk Gemeenten, Natuurmonumenten, Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen, Staatsbosbeheer, het Samenwerkingsverband Nationale Parken en het Interprovinciaal Overleg. Slechts enkele weken later lijkt de handtekening van de Rijksoverheid echter weinig waard te zijn.

Dit besluit kwam totaal onverwachts en organisaties hebben dus niet kunnen anticiperen op mogelijke gevolgen. Dit staat haaks op de vereiste rechtszekerheid: de overheid moet voorspelbaar en consistent handelen zodat burgers en organisaties weten waar ze aan toe zijn.

Bovendien is deze bezuiniging volledig inconsequent met het recente Rijksbeleid van 2017 tot 2022. Minister Schouten heeft juist extra tijdelijke Rijksmiddelen beschikbaar gesteld om tot een verbreding en doorontwikkeling van de Nationale Parken te komen. De minister heeft de provincies gevraagd om de Rijksmiddelen te matchen en de Nationale Parken gevraagd om met plannen te komen. Wij gaan ervan uit dat deze plannen inmiddels grotendeels gereed zijn. Een groot deel van deze plannen komt nu echter op losse schroeven te staan. De reeds toegezegde cofinanciering van provincies, gemeenten en maatschappelijke organisaties – miljoenen euro’s – dreigt te verdampen als het Rijk zich terugtrekt. Daarmee gaan niet alleen concrete investeringen verloren, maar ook het vertrouwen en de samenwerkingsstructuren die zorgvuldig zijn opgebouwd.

Veel van deze parken werken met beperkte budgetten, en zijn afhankelijk van cofinanciering, vrijwilligers en decentrale bijdragen. Het vrijwel volledig wegvallen van de rijksbijdrage betekent dat structurele samenwerking, educatieprogramma’s, natuurbeheer en gebiedsontwikkeling onder zware druk komen te staan. Op termijn komt daarmee ook de brede maatschappelijke waarde van deze gebieden te vervallen.

Daarnaast dreigt ook de economische waarde van de nationale parken fors af te nemen. Uit onderzoek van Ecorys naar het economische effect van nationale parken (2024) blijkt dat deze gebieden gezamenlijk maar liefst 70 miljoen euro per jaar opleveren. Zie voor meer achtergrondinformatie het webadres van het Samenwerkingsverband Nationale Parken: www.nationaleparken.nl.

In lijn met eerder aangenomen moties over het versterken van circulaire bedrijvigheid, duurzame ruimtelijke ordening en integrale haven- en natuurvisies, doen wij een dringende oproep aan de Tweede Kamer:

Wij vragen u:

· om de voorgenomen bezuiniging op nationale parken in de Voorjaarsnota 2025 te heroverwegen;

· om het belang van nationale parken als cruciale schakels in natuur- en klimaatbeleid te onderstrepen in het debat over de Rijksbegroting;

· om met provincies en gebiedspartijen te werken aan een duurzaam en toekomstbestendig financieringsmodel dat recht doet aan de waarde van deze gebieden.

Wij staan als regio klaar om samen te werken aan krachtige landschappen met maatschappelijke betekenis. Maar dat kan niet zonder betrokkenheid en financiële ondersteuning van het Rijk.

Met hoogachting,