Noord-Brabant

‘Reizen tijdens de spits wordt met OV-Chipkaart duurder in Brabant’

Het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant introduceert per 1 juli 2010 de OV-Chipkaart in het Brabantse busvervoer. Gekoppeld aan deze introductie wil de provincie een nieuwe tariefstructuur invoeren. Uit onderzoek van de SP blijkt dat de OV-Chipkaart in Brabant voor de gemiddelde reiziger nadelig gaat uitpakken in de spits (met uitzondering van de groep 12 tot en met 18-jarigen). De reisprijs van een gemiddelde rit in de spits stijgt ten opzichte van het strippenkaarttarief en wordt fors hoger in vergelijking met de tarieven die nu gelden tijdens de Goedkoop Openbaar Vervoer (GOV)-pilots. In de daluren wordt de prijs van een gemiddelde reis ondernomen door een 65-plusser maar enkele centen (5,7%) goedkoper ten opzichte van het strippenkaarttarief.

Het Brabantse provinciebestuur wil per 1 juli 2010 de pilots met GOV beëindigen en vanaf die datum de OV-Chipkaart invoeren met een gewijzigde tariefstructuur:

- Opstaptarief van € 0,78
- Kilometertarief van € 0,115
- Leeftijdskorting van 34% voor kinderen, jongeren tot en met 18 jaar en 65-plussers.
- Dalkorting van 20% toegepast op zowel het opstap- als kilometertarief. Deze is alleen geldig op werkdagen na 09.00 uur, zaterdagen, zon- en feestdagen. Om gebruik te kunnen maken van de dalkorting moeten reizigers bovendien € 5,00 per jaar extra betalen (vastrecht).

De SP heeft het college van GS gevraagd wat de lengte is van een gemiddelde busreis in Brabant en welke reisprijs hierbij hoort op basis van de NVB-tarieven (strippenkaart, prijspeil 2010). Uit de antwoorden van GS (zie bijlage 1) blijkt dat de huidige GOV1-doelgroep per rit gemiddeld 6,7 kilometer reist en dat dit met de (roze) strippenkaart 87 cent kost (tijdens de pilot 30 cent). De GOV2-doelgroep legt per reis gemiddeld 8,8 kilometer af tegen een prijs van € 1,60 (blauwe strippenkaart). Tijdens de pilots bedragen de kosten van deze reis 60 cent in de daluren en 90 cent tijdens de spits.

Op basis van deze gegevens heeft de SP becijferd wat de kosten zullen zijn van een gemiddelde reis (per doelgroep) volgens het nieuwe tariefstelsel dat het college van GS koppelt aan de invoering van de OV-Chipkaart en het einde van de GOV-pilots.
Uit de verkregen gegevens kan geconcludeerd worden dat:
• Een gemiddelde busreis in Brabant tijdens de spits voor iedereen onder de 12 jaar en boven de 18 jaar duurder gaat worden met de introductie van de OV-Chipkaart en het nieuwe tarievenhuis dat hiermee gepaard gaat. Duurder zowel ten opzichte van de strippenkaarttarieven als (fors) duurder afgezet tegen de pilotprijzen.
• De spitsprijzen van een gemiddelde reis vooral flink stijgen voor kinderen en ouderen: een stijging van 17,2% afgezet tegen de strippenkaartprijs en 240% ten opzichte van de huidige pilotprijs.
• De leeftijdskorting van 34% gecombineerd met de dalkorting van 20% een zeer gering prijseffect heeft voor ouderen en kinderen tijdens de daluren. Een gemiddelde reis wordt slechts 5,7% goedkoper ten opzichte van de strippenkaartprijs voor dezelfde reis en 2,7 maal duurder dan de huidige pilotprijs.
• Alleen de groep 12 tot en met 18-jarigen vanaf 1 juli 2010 zowel tijdens de spits als tijdens de dal goedkoper kan reizen ten opzichte van de strippenkaartprijzen.

Deze conclusie brengt de SP tot de slotsom dat de argumentatie van het college van GS bij de nieuwe OV-tariefstructuur niet deugt. Het college zegt aan de “kwetsbare groepen” kinderen, jongeren tot en met 18 jaar en 65-plussers “relatief lage tarieven” aan te bieden “waardoor hun participatie in het maatschappelijke verkeer wordt gestimuleerd”. De SP concludeert dat dit alleen geldt voor de 12 tot en met 18-jarigen, maar niet voor ouderen en kinderen.

SP-woordvoerder in Provinciale Staten Mahmut Erciyas: “Dit onderzoek laat zien dat GS onvoldoende lering willen trekken uit de resultaten van de pilots met goedkoop openbaar vervoer. De grootste reizigersgroei is gerealiseerd onder ouderen en kinderen. Ook de maatschappelijke participatie onder ouderen is door de pilots gegroeid. GS maken het reizen voor deze doelgroep tijdens de spits nu duurder, zelfs duurder dan onder de strippenkaart.”

Over de dalkorting zegt Erciyas: “De dalkorting van 20% en de leeftijdskorting van 34% leiden (samen) bij een gemiddelde reis door een oudere of kind tot een prijsreductie van nog geen 6% ten opzichte van de strippenkaartprijs. Daar moet bij aangetekend worden dat ouderen alleen gebruik kunnen maken van de dalkorting als zij jaarlijks € 5,00 vastrechtkosten betalen, anders is een gemiddelde reis 17,2% duurder afgezet tegen de strippenkaarttarieven.” Erciyas vindt dat het college van GS met dit tarievenvoorstel hard op weg is om de positieve effecten van de GOV-pilots voor ouderen teniet te doen.