Noord-Brabant

Hieronder de inbreng van SP fractievoorzitter Maarten Everling zoals vandaag ingebracht bij de bespreking van de begroting:

Voorzitter: het goede nieuws. De begroting klopt. Eerlijk is eerlijk: we hebben niet alles na zitten rekenen, maar voor zover we het kunnen beoordelen, zien de cijfertjes er goed uit. En dan het slechte nieuws: de kans dat we tegenstemmen is levensgroot. Waarom? Nouja, wat we het college – en de 2 andere colleges van deze periode – zeker niet kunnen verwijten is inconsequentheid: het borduurt netjes voort op de 3 bestuursakkoorden, op de perspectiefnota. Dus wat hier ligt, is dan ook wat we zouden verwachten. En de SP heeft meerdere malen aangegeven grote moeite te hebben met diverse plannen en voornemens en dat we daarom er niet voor kunnen zijn. Bijvoorbeeld rond stikstof, of de structurele bezuinigingen op cultuur. Ja, tijdelijk is er extra geld, maar na 2023? Dit is nu niet anders bij deze begroting.

Maar voorzitter, ik wil hier weer zo’n betoog houden. Ik zou, namens de SP, alle punten uit de begroting kunnen lichten waar wij tegen zijn. Voorzitter. Ik heb daar helemaal geen zin in, want we weten waar dat toe leidt: vrij weinig. Ik wil vooral een positief, socialistisch betoog houden.

Want waar doen wij, socialisten, het voor? In ieder geval niet voor het geld, zeker bij de SP niet. Voor de lol dan? Toegegeven, ik zou persoonlijk niet hier blijven hangen als ik hier helemaal geen plezier aan zou beleven. Tegelijkertijd kan ik me ook leukere activiteiten indenken waar ik mijn vrijdagen aan kan besteden. Status dan? Nou… als je SP’ers een beetje kent weet je dat ook dat bij de meesten niet bovenaan het lijstje staat. Nee, ik sta hier en ik denk dat ik ook voor mijn fractiegenoten kan spreken, omdat het volk willen vertegenwoordigen. Dat wij zien dat er veel te veel mensen zijn die tegen problemen aan lopen in onze maatschappij. Dat er getornd wordt aan de menselijke waardigheid. Dat er niet altijd met iedereen gelijkwaardig wordt omgegaan. Dat de solidariteit soms echt ver te zoeken is. En laat dat nu net dé drie meest belangrijke uitgangspunten zijn van de SP: menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit. En daar willen we voor knokken. Wij gaan niet op onze handen zitten voordat we dit volledig gerealiseerd hebben.

Toeslagen

Want bijvoorbeeld binnen 1 nationale affaire, of schande eigenlijk, zien we dit alles misgaan. De toeslagenaffaire. Wat heeft de provincie ermee te maken, zullen een aantal in deze zaal meteen denken? Nou, veel. Want er zijn namelijk ook ontzettend veel slachtoffers van de toeslagenaffaire hier in Brabant. Ongetwijfeld zijn er ook in Brabant kinderen weggehaald bij ouders omdat de Belastingdienst genadeloos achter elke cent aan ging. Ook in Brabant zijn er mensen onterecht bestempeld als fraudeur. Gelukkig hellpen ook steeds meer gemeenten slachtoffers van deze nationale schande. Maar niet elke gemeente doet dat, of kan dat, op dezelfde wijze. De SP vindt eigenlijk dat de provincie hier een verbindende rol in moet spelen. Help gemeenten en help vooral de slachtoffers. Want voorzitter, dit zou niet de eerste keer zijn de provincie slachtoffers van overheidsfalen te hulp schiet. We hebben hier veel ervaring opgedaan met Q-support. En wat zou het mooi zijn dat we deze kennis en ervaring inzetten om ook een T-support op te zetten. De SP heeft twee verzoeken, nee, hartenkreten aan het college: 1. Ondersteun gemeenten in hun zoektocht om slachtoffers van de toeslagenaffaire te helpen en 2. Zet onze kennis en ervaring met Q-support in. Voorzitter. Wij hebben hier geen motie bij, want we gaan er eigenlijk vanuit dat hier niemand tegen kán zijn.

Armoede

En de mensen die slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire hebben het zwaar. Maar er zijn er nog veel meer die het zwaar hebben. Want stiekem leven er best veel mensen hier in Brabant, in armoede. En met de hoge inflatie en vooral door stijgende energieprijzen en achterblijvende lonen wordt dit alleen maar erger. En kunnen partijen hier daadkrachtig zeggen: ja, maar de provincie voert helemaal geen armoedebeleid. Gaan we niet over. Dat kan zo zijn, maar als we het met zijn allen belangrijk genoeg vinden, dan kunnen we wel degelijk goede dingen doen.

Energie

Bij de afgelopen perspectiefnota heb ik samen de D66 en CU-SGP een motie ingediend, en aangenomen gekregen, genaamd: energiebesparing voor iedereen. Met de motie hadden we bedoeling om diverse maatschappelijke problemen mede aan te pakken, waaronder ook energiearmoede. Immers, een goed geïsoleerd huis bespaard stookkosten. Onderdeel van de opdracht die we in de motie aan GS hebben gegeven is: regel het in de begroting van 2022. Nu kunnen we constateren dat dit niet is gebeurd. Er ligt nu een memo van de gedeputeerde hierover, met een aantal pilots. Begrijp me niet verkeerd: pilots kunnen zeer zinvol zijn, maar dat is niet de motie. Ergens in de eerste maanden van volgend jaar zouden we meer te horen krijgen, maar ook dat is niet de motie. Er hadden al plannen moeten liggen. Voorzitter, ik wil van GS horen wat ze op dit punt, concreet van plan zijn. De SP wil dat deze motie uitgevoerd wordt zoals het bedoeld is. Wij vinden dit dusdanig belangrijk dat we bij een onbevredigend antwoord in tweede termijn een nieuwe motie overwegen.

Economie en wonen

Kijk, en wat ook mensen direct raakt, juist ook de mensen die het wellicht het hardst nodig hebben, is de krediet die de provincie verleend heeft aan woningbouwcorporaties om woningen, en daarmee huurders, uit de klauwen van Vestia te redden. Wat de SP betreft lovenswaardig. Een overheid die mensen helpt. Dit helpt. Dit zorgt voor vertrouwen. Als het aan ons ligt, doen we dit soort dingen veel vaker. Het is hard nodig.

Zet dit tegenover hoe we met onze economie omgaan. Wat de SP vooral ziet gebeuren is dat er stevig gefocust wordt op de topsectoren. Ene kant niet heel onbegrijpelijk: doe vooral dat waar je goed in bent. Maar. Wat we hierbij vergeten is dat er geïnvesteerd wordt in werkgelegenheid voor mensen die we niet hebben. Die moeten weer aangetrokken worden, vanuit het buitenland. Niet dat we per se daar op tegen zijn, maar is dit wel op dit moment het beste wat we kunnen doen? Er zijn grote groepen mensen die hier niet in mee kunnen. Ja, de werkloosheid is laag, maar er is een groep mensen die gewoon niet aan de bak kunnen. Verkeerde opleiding, of opleidingsniveau. En dan bestaan er omscholingsregelingen, of bijscholingsregelingen. Maar hebben we iedereen daarmee in beeld? Bijvoorbeeld de groep die niet mee kan met de huidige ontwikkelingen. Voorzitter, het zou mooi zijn wanneer GS toe zou zeggen dit eens goed te onderzoeken.

Sport

En dit zien we ook terug in de andere tak van sport: de sport! Topsport krijgt alle ondersteuning, gelukkig zien we dat ook de gehandicapten (top)sport meer aandacht krijgt.

Circulaire economie

Voorzitter. Dan iets heel anders. AVI. Dertien branden in relatief korte tijd. Afgelopen maand nog. Omwonenden zijn het zat. De Bossche raad is het zat. En wij, de SP, zijn het ook zat. In het specifieke geval van AVI zijn wij van mening dat je je serieus af moet vragen of het bedrijf nog wel op de juiste plek staat, met een aantal grote wijken dicht in de buurt. De neiging is groot om naar elkaar te wijzen. De gemeente naar de provincie. De provincie naar de gemeente. Maar feit is, dat beiden hun rol hebben. Beiden zijn aan zet. Voorzitter: kan het college toezeggen om gezamenlijk met de gemeente den bosch naar een permanente oplossing te zoeken in deze casus?

En toch voorzitter, kan niemand ontkennen dat we dergelijke bedrijven hard nodig zijn voor een circulaire economie. Immers, hoe meer er gerecycled wordt, hoe minder nieuwe grondstoffen je nodig hebt. Echter, met de voortschrijdende techniek zul je ook anders met je te recyclen materiaal om moeten gaan. De branden bij AVI, maar ook andere recyclingbedrijven staan niet op zichzelf. Het zijn geen incidenten. Er is een onderliggend probleem. En daar lijkt nog geen oplossing voor te zijn. De provincie maakt deel uit van de Taskforce Afvalbranden, maar rond dat taskforce is het al enige tijd stil. Dit terwijl er toch een structurele aanpak nodig is om dit soort branden te voorkomen. Hiertoe dienen wij een motie in. Daarnaast is de SP van mening, en dat kent u van ons, dat dit soort strategisch cruciale bedrijven dicht op en het liefst door de overheid georganiseerd wordt. Ook hier dienen wij een motie over in.

Een ander probleem die wij zien zijn vergunningen die al jaren liggen verstoffen op een plank om plotseling toch daarvan afgehaald te worden. Dit terwijl de omgeving, techniek en regelgeving flink veranderd kunnen zijn, met alle gevolgen van dien. Nu kun je na een periode ongebruikte vergunningen intrekken, maar in de praktijk zien we dat dat te weinig gebeurd. Ook hier hebben we een motie bij.

Dan ons laatste punt voorzitter. Een heikelpunt, mestverwerking. Het is geen geheim, of verrassing dat de SP het liefst al het mest op het land uitgereden wordt. Echter, met deze hoeveelheden mest is dat natuurlijk simpelweg onmogelijk. Het aantal dieren moet omlaag. Maar tot die tijd zitten we wel met een berg mest. Mest dat we het liefst zo veel als mogelijk zo dichtbij als mogelijk verwerkt wordt. En we erkennen ook dat zelfs in de ons gewenste situatie mogelijk nog steeds vormen van mestverwerking nodig zullen zijn om het hoofd te bieden aan diverse klimaat- en milieuvraagstukken. Tegelijkertijd zijn er diverse plannen, die soms ook weer afketsen, voor grootschalige verwerking, Enorme fabrieken die op termijn wellicht helemaal niet meer nodig zijn, Enorme fabrieken waarvan het op zijn minst twijfelachtig is dat zij bewerkstelligen wat zij beloven te bewerkstelligen. Tegelijkertijd is de handhaving en toezicht ontoereikend om dat ook te controleren. De SP vindt dan ook, dat we moeten stoppen met grootschalige mestverwerking, totdat dit helder is. Laten we daar dan ook voldoende tijd voor uittrekken. De SP stelt daarom dan ook moratorium op grootschalige mestverwerking voor. En daarvoor, hebben wij, uiteraard een motie, die ik bij deze dan ook indien.

Voorzitter, dank,