Noord-Brabant

Vorige week waren we met een aantal mensen in de Graafsewijk in Den Bosch.

We wilden graag van mensen weten waar zij zich nou druk om maakten, wat hun problemen, hun zorgen waren. Nou natuurlijk, het is geen wijk met topinkomens, waren er mensen die wat moeite hadden met hun hoge huur, ook hoorden we hier en daar wel wat mensen die de energiekosten wel een beetje hoog vonden worden en was er natuurlijk ook nog wel ergens iemand te vinden die de boodschappen de laatste tijd wel wat duur vonden worden.

Maar deze geluiden waren werkelijk compleet te verwaarlozen bij de enorme zorgen die de mensen in deze wijk zich maakten over het feit dat Brabant dreigde weg te vallen uit het lijstje van de top tien van meest innovatieve provincies, werkelijk slapeloze nachten hadden de mensen ervan dat we als landbouwprovincie niet meer toonaangevend zouden zijn en met tranen in de ogen vertelden mensen ons hoe groot hun bezorgdheid was dat we misschien wel eens niet de meest duurzame provincie van de wereld zouden kunnen zijn. Ach, dat een aantal Brabantse boeren zouden moeten stoppen was natuurlijk niet leuk, maar niet de meest duurzame provincie ter wereld zijn, dat was natuurlijk een regelrechte ramp!

Voorzitter in wat ik vertel ontbreekt natuurlijk niet enige ironie.

Maar toch, ik kan niet beter duidelijk maken hoe de wereld van de provincie Brabant verschilt met die van de dagelijkse realiteit van onze inwoners. Ik kan niet beter duidelijk maken hoe wij ons absoluut niet bezighouden met  de dagelijkse problemen van de Brabanders. 

In deze perspectiefnota wordt de zorg uitgesproken over een toenemend gebrek aan vertrouwen van mensen in de politiek, de overheid, het bestuur etc etc Maar hoe vreemd is dat als je gewoon kunt constateren dat de provincie op geen enkele manier een rol speelt in het aanpakken van de dagelijkse problemen van de mensen. Hoe kunnen mensen vertrouwen hebben in een provincie die zo ongeveer bij elk onderwerp zegt: “Daar gaan wij niet over?”, of “Dat is onze taak niet”. Wij worden direct door de Brabantse bevolking gekozen en alles wat deze mensen aangaat of treft behoort onze taak te zijn. Je zult de SP niet horen zeggen dat we ons niet moeten houden aan onze wettelijke taken, natuurlijk moeten we die doen, we moeten ze zelfs heel goed doen, zo mag bijvoorbeeld VTH van ons best een tandje beter en hoger. Maar volgens de SP hebben we in feite maar 1 kerntaak: Ons inzetten voor het welzijn van onze inwoners, en speciaal voor die inwoners die minder kansen hebben.

Als je ziet hoe het met de mensen in Brabant gaat, als je ziet dat er in veel sectoren geen personeel te krijgen is, als je ziet dat mensen hun energierekening niet meer kunnen betalen, dat er kinderen zonder ontbijt naar school moeten, dat mensen niet het geld hebben om gezond en goed voedsel te kopen, als zij de huur niet meer kunnen opbrengen. Als je dat allemaal ziet en je denkt bijvoorbeeld aan voorstellen die we hier aannemen om geld te stoppen in het Life Science Park en in het COO, geld dat we geven aan bedrijven waar de winsten de pan uitrijzen, geld dat we geven om werkgelegenheid te creëren, waarvoor we geen mensen hebben, dan is inderdaad dat provinciehuis toch die ivoren toren die helemaal buiten de werkelijkheid staat. En kan het anders? Ja, want heel af en toe zit er tussen die voorstellen die hier worden aangenomen een pareltje. Een pareltje dat laat zien dat het wel degelijk anders kan. Het aangenomen voorstel om 2 Bergeijkse woningbouwverenigingen te steunen is zo’n voorbeeld dat laat zien dat we wel degelijk relevant kunnen zijn. Dat we iets kunnen doen aan de hoge huren, dat we voor extra woningen kunnen zorgen en dat we voor beter geïsoleerde woningen kunnen zorgen.

Het is nu echt de hoogste tijd dat we als provincie de bakens gaan verzetten: In de tijd dat de SP in de coalitie meebestuurde zijn we meer gaan investeren in economie. Wij vonden dat goed en we vonden dat verantwoord gezien de economische situatie en de stand van de werkgelegenheid op dat moment in Brabant. We hebben toen ook ons speciaal gericht op met name werkgelegenheid voor praktisch-geschoolden door o.a. de vrijetijds-sector te stimuleren. Het is dus absoluut niet zo dat er van de SP nooit geïnvesteerd mag worden in de economische ontwikkeling van Brabant, maar je moet dat doen als dat nodig is, als bedrijven daar zelf geen geld voor hebben, het zinvol is en bijdraagt aan het oplossen van bijvoorbeeld de werkloosheid. Want ja, werkgelegenheid speelt een rol in het tegengaan van armoede en het bieden van kansen.

We zitten nu in een totaal andere situatie, ik zei het al. VNO-NCW en LTO-Nederland dringen er inmiddels bij de regering op aan om meer mensen uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten naar Nederland te halen, simpelweg omdat we handen tekort komen. Met andere woorden: Er is geen enkele reden om nog steeds als provincie miljoenen uit te geven om meer werkgelegenheid naar Brabant te halen. Dat lost geen problemen op, dat veroorzaakt eerder problemen.

Hoog tijd dus ook om de koers nu te wijzigen. De SP stelt voor om drastisch te snijden in het budget voor Economie Kennis en Talentontwikkeling. Als je ziet dat niet de werkgelegenheid maar het gebrek aan gekwalificeerde mensen het probleem is, zou je hier eigenlijk alleen nog moeten investeren in Talentontwikkeling. En dat bedoel ik niet TOPtalentontwikkeling, maar de talentontwikkeling van bijvoorbeeld MBO-ers die via bij- of omscholing hard nodig zijn in de zorg, de techniek etc. En wat te denken van om- en bijscholing van al die mensen die om wat voor reden dan ook hun land hebben moeten ontvluchten, die via om- en bijscholing en met betere taalvaardigheid een hele belangrijke rol zouden kunnen vervullen in die sectoren waar we zitten te springen om mensen. Daar zouden we ons op moeten richten.

Voorzitter, de energielasten zijn voor veel mensen, ook met een middeninkomen, een gigantisch probleem aan het worden. We willen onafhankelijk worden van Russisch gas. We willen iets doen tegen armoede en willen meer duurzaamheid. En je vraagt je dan af: Waar blijven die fantastische initiatieven van onze energie-gedeputeerde? Hebben we die eigenlijk wel, of is het meer een gedeputeerde van negatieve energie? Als de tijd er ooit rijp voor is, met deze energieprijzen en de geopolitieke situatie, dan is het nu. Waarom nemen we niet het initiatief om met woningbouwverenigingen te gaan kijken hoe we collectief hun huurwoningen kunnen voorzien van zonnepanelen, via renteloze leningen, garantstellingen of desnoods leningen met een heel beperkte rente zouden we echt iets kunnen bereiken. Ik sprak vorige week een huurder van een woningcorporatie die zelf zonnepanelen op zijn dak wilde leggen: Hij kon dat wel betalen. Natuurlijk toestemming daarvoor nodig van zijn verhuurder. Geen probleem, die toestemming, maar…. De huur moest via het puntensysteem dan wel her-berekend worden en dat zij leiden tot een huurverhoging. Het is toch te gek voor woorden! Waarom neemt deze gedeputeerde niet het voortouw om in overleg met woningcorporaties collectief zonnepanelen aan te leggen en daarbij tevens de mogelijkheden te onderzoeken van betaalbare collectieve opslag. Zo kan je meters maken, zo kan je echt iets betekenen voor mensen en zelfs de mensen uit de wondere wereld van de klimaatontkenners kunnen hier toch alleen maar enthousiast van worden.

Waarom stellen we niet dat we serieus werk gaan maken van bijvoorbeeld het aanpakken van de 50.000 slechts geïsoleerde huurwoningen van Brabant. Op 23 april 2021 is een motie van SP, D66 en ChristenUnie/SGP aangenomen die GS opdroeg om een plan te maken om woningen zo snel als mogelijk te isoleren met de bereidheid hiervoor provinciale middelen te gebruiken. We zijn meer dan een jaar verder en ik heb werkelijk niks gemerkt van een actieve initiatiefrijke provincie die hier werk van maakt. Niks meer eigenlijk dan wat woorden op papier via een statenmededeling en een memo.

Nu is het moment om te stoppen met afwachten, kom bij de komende begroting met een concreet plan om samen met woningbouwverenigingen daadwerkelijk meters te gaan maken en als provincie op die manier enige relevantie te gaan krijgen voor de Brabanders.