Noord-Brabant

De in het Noordwesten van Eindhoven gelegen woonwijk Achtse Barrier krijgt het al jaren fors voor zijn kiezen op geluidsgebied. In bijlage 1 staat een situatieschets.
De wijk (het witte gebied in de bovenste kaart) grenst aan de 35 Ke-contour van het vliegveld. Pal langs de Noordkant van de wijk (achter een deels verzakte geluidswal) lopen de A58 en de A2. Daarnaast worden er in het ten Noorden van de wijk gelegen recreatiegebied Aquabest tot twaalf festijnen per jaar georganiseerd, voor de vergunning waarvan de gemeente Best verantwoordelijk is. De ODZOB is in het gebied kind aan huis, wat overigens geen garantie blijkt voor een goede handhaving van de gemaakte afspraken.

Op 11 juni 2016 vond op Aquabest het jaarlijkse festival Lakedance plaats. De gebruikelijke overlast door luide muziek was deze keer minder dan anders, omdat de wind de goede kant op stond. Maar de organisatoren van Lakedance hadden bedacht dat het erg leuk was als bezoekers van het festival, tegen vertoning van hun entreebewijs en met de nodige bijbetaling, een helikopterrondvlucht konden maken vanaf het festivalterrein.

Het College van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant heeft in antwoord op de op 17 mei daartoe ingediende aanvraag op donderdag 9 juni een ontheffing verstrekt van het verbod om buiten luchthavens te starten en te landen, met de gebruikelijke toevoeging dat tegen dit besluit binnen zes weken een (niet-opschortend) bezwaarschrift kon worden ingediend. Voor een schorsende werking moesten belanghebbenden naar de Rechtbank in Den Bosch stappen.

Willemieke Arts van de SP statenfractie heeft naar aanleiding hiervan de volgende vragen aan het college van GS gesteld:

1. Kunt u de SP uitleggen hoe belanghebbendenrealiter een bezwaarschrift hadden kunnen indienen, laat staan een voorlopige voorziening aanvragen, tegen een op 9 juni gepubliceerd besluit dat op 11 juni zijn beslag moest krijgen?  

   In het besluit werd gememoreerd:
   -      dat het belang van de aanvrager in voldoende mate gebleken is
   -      de startplaats niet in een EHS-, Natura2000- of stiltegebied lag
   -      dat de burgemeester van Best geen problemen met de openbare orde&veiligheid verwachtte
   en dit alles bleek voldoende voor het verlenen van een ontheffing onder voorwaarden.
   Deze voorwaarden hadden bijna alle een formeel-procedureel karakter, met als enige inhoudelijke inperkingen dat er niet vóór 07.00 uur gevlogen mocht worden en slechts bij daglicht (hetgeen ongeveer tot 21.30 uur is), en dat het aantal starts maximaal 85 mocht zijn.
   De ontheffing bevatte geen bepalingen over de routering, de vlieghoogte, de geluidsproductie aan de grond en dergelijke.

   Zodoende kon het gebeuren dat er de bevolking van de Achtse Barrier de hele dag getrakteerd is op het geluid van laagvliegende helikopters waarvan het geluid aan de grond langdurig ver boven de 70dB uitkwam. Zoals bekend (vraag het maar in Gilze –Rijen) is helikoptergeluid de meest  doordringende vorm van vlieglawaai die er is. Toch botst een en ander pas op de ontheffings-voorwaarden als er aan de grond een ernstige aantasting van openbare orde en veiligheid zou ontstaan – wat dan nog ter beoordeling van de burgemeester van Eindhoven is en niet van Best.

2. Waarom heeft uw College aan een dergelijk zuiver fun-event eigenlijk een ontheffing gegeven? Welk hoger (politiek) belang was hiermee gemoeid?De  helikopterrondvluchten nabij vliegveld Eindhoven vinden plaats onder de verantwoordelijk-heid van de luchtverkeersleiding die over het geheel aan alle vliegbewegingen in dit gebied gaat.
   Men zou zich kunnen voorstellen dat dit tot gevolg heeft dat de door de rondvluchten opgesoupeerde geluidsruimte in mindering gebracht wordt op de voor het reguliere civiele en militaire verkeer op vliegveld Eindhoven beschikbare geluidsruimte. De SP volgt deze redenering.
3. In hoeverre volgt uw College deze redenering van de SP?Men kan nu, naar de mening van de SP, t.a.v. helikopterrondvluchten als onderdeel van festivals twee juridische redeneerlijnen volgen. Deze worden hier onder woorden gebracht voor de case Lakedance, maar hebben ook betrekking op toekomstige vergelijkbare gelegenheden.De ene redeneerlijn is dat de rondvluchten slechts toegankelijk waren voor festivalgangers en zij dus een integraal deel uitmaken van het evenement Lakedance, en dus gebonden zijn aan de omgevingsvergunning van Lakedance. In deze logica moeten de helikoptergeluiden en de muziek- en omroepgeluiden als één geheel gezien worden waarvan de som op basis van de Wet Geluidshinder gebonden wordt door geluidsmaxima ter bescherming van naburige woonwijken.

   In de andere redeneerlijn ziet men het festival Lakedance en de helikoptervluchten (hoewel via een entreekaartje verbonden) als twee aparte evenementen, waarvan de eerste onder de Wet Geluidshinder valt en laatste onder de Luchtvaartwet en/of de Wet Luchtvaart.
   Het eerste evenement wordt dan op de gangbare wijze afgedekt via de omgevingsvergunning.
   Aan het tweede evenement wordt geen enkele beperking gesteld, aangezien de Luchtvaartwet cq de Wet Luchtvaart geen uitspraak doen over maximale geluidsniveau’s aan de grond, frequenties van overkomst en routering van vluchten.
   In deze interpretatie kan Jan en Alleman rondvluchten gaan organiseren per helikopter, daarbij niet gehinderd door enig voorschrift dat omringende woonwijken beschermt, behalve mogelijk zeer basale en niet-gekwantificeerde algemene achtervangbepalingen.
   Deze interpretatie heeft overigens ook betrekking op helikopterrondvluchten die niet aan een festival verbonden zijn, maar zelfstandig georganiseerd worden.

4. Welk van deze redeneerlijnen is naar de mening van uw College de juiste? Of zijn er, naar de mening van uw College, andere redeneerlijnen van toepassing?
5. In hoeverre is uw College eigenlijk in staat om inhoudelijke voorwaarden te verbinden aan routering, hoogte, frequentie, geluidsproductie en dergelijke van helikopterrondvluchten?
6. In hoeverre ziet uw College het onder 5) genoemde als haar taak?

Bijlage 1: een overzicht van de omgeving

Foto: WA

De groene lijn is de 35Ke – contour in 2014 (civiel + militair) uit het Luchthavenbesluit 2013
De gele lijn is de 35 Ke-contour in 2020 na de vastgestelde groei van het vliegveld
De stip is het midden van de locatie Aquabest. De helicopter is ergens in de buurt van de stip opgestegen en geland.

 

Foto: WA

Geluidskaart van de A58 en de A2 in de Achtse Barrier (2011)