Noord-Brabant

Een dagexcursie in het teken van ‘Omdenken’, wat wil zeggen dat je denkt in termen van kansen en niet van problemen. Immers het bruist in buurten, wijken, dorpen en steden van initiatieven die burgers nemen om zelf iets bij te dragen aan hun leefomgeving.Tijdens drie praktijkbezoeken maakte ik kennis hoe ‘omdenken’ en de ‘energieke samenleving’ vorm krijgt in Brabant op het gebied van voedsel, energie en biodiversiteit.

Het eerste bezoek was bij Bert van Helvoirt, directeur van Van Helvoirt Groenprojecten BV,. Bert gaf een introductie in het thema ‘omdenken’ en liet zien hoe hij als ondernemer omdenken in de praktijk brengt. Daarnaast kreeg ik een rondleiding in het nieuwe duurzame en demontabele kantoorgebouw, waarbij naast zonnecellen en Warmte Koude Opslag gebruik is gemaakt van Cradle to Cradle-materialen. Cradle to Cradle gaat er vanuit dat een gebouw, net als een boom zijn benodigde voedsel en energie onttrekt aan de directe omgeving en daarbij een natuurlijk evenwicht tot stand brengt van lucht, water en organische stoffen. Elk materiaal moet zich in een oneindige kringloop van de biosfeer of de technosfeer bevinden. In de biologische kringloop zitten materialen die biologisch afbreekbaar zijn en geen giftige stoffen bevatten die het ecosysteem verstoren. In de technologische kringloop bevinden zich technisch hoogwaardige materialen die steeds weer opnieuw kunnen worden ingezet, bijvoorbeeld door middel van een eenvoudig proces van demonteren (scheiden) en/of zuiveren.

Een zeer interessant en   inspirerend werkbezoek, een vervolgafspraak is gemaakt.   Daarna met de bus op weg naar de tweede locatie in Haaren voor een bezoek aan de Tempelier Tuin. Buurt- en dorpsbewoners werken als vrijwilligers gezamenlijk aan een moes-, belevings-, ontmoetings- en educatieve tuin op een stuk grond van 1500 m2, beschikbaar gesteld door de gemeente Haaren. Een mooie oplossing voor het steeds beperktere gemeentelijke budget voor groen onderhoud. Een mooie en nuttige oplossing ook voor de dagbesteding van de inwoners van het tegenover gelegen Cello, een instelling voor mensen met een verstandelijke handicap. En goed voor de biodiversiteit en sociale activiteiten in de buurt.

  Na een voortreffelijke lunch met heerlijke salades uit de streek weer op weg naar de derde locatie in Eindhoven voor een bezoek aan de locatie Strijp-S in Eindhoven. De voormalige productielocatie van Philips wordt getransformeerd naar een levendige stadswijk met bijzondere woon- en werkvormen, (re)creatieve en culturele voorzieningen. De erfenis van het industriële verleden bevindt zich ook in de bodem in de vorm van verontreinigingen in de grond en het grondwater. In een opmerkelijke vorm van ‘omdenken’ wordt op Strijp-S deze belemmering omgezet in een kans, door de noodzakelijke grondwatersanering te combineren met de warmte- en koudevoorziening voor de gebouwen. Alfredo Verboom van de gemeente Eindhoven gaf uitleg hoe dit 'SANERGY'-systeem in elkaar steekt.

  Voor Strijp-S is het beste uit twee werelden verenigd in een natuurlijke symbiose die zowel duurzame bodemenergie levert als de verontreinigingen in het grondwater aanpakt. SANERGY houdt niet alleen de verontreinigende stoffen op hun plek, maar leidt tot een aanzienlijke versnelling van de natuurlijke afbraak en biedt de mogelijkheid deze afbraak nog eens extra te versnellen. Uitgaande van een grondwatercirculatiesysteem voor energiewinning is een effectieve aanpak voor de grondwaterverontreiniging ontworpen. Een grondwatercirculatiesysteem maakt géén gebruik van warme of koude zones, maar pompt het water continu rond. Het systeem bestaat uit slim ontworpen onttrekkings- en infiltratieputten, waarmee grondwater wordt rondgepompt en tegelijkertijd warmte of koude aan grondwater wordt onttrokken. SANERGY leidt tot een aanzienlijke reductie van CO2-emissies en van het gebruik van niet hernieuwbare grondstoffen. De combinatie van energie met sanering leidt vanzelfsprekend tot grote kostenbesparingen.

Na een rondleiding op het terrein Strijp-S, waar ik behalve de waterpomp bekeek zag ik hoe een industrieel gebied een moderne uitstraling heeft gekregen door hergebruik van de ruimtes door o.a een skatehal, kleine ondernemers en horeca.  

Daarna met de bus terug naar Tilburg. Een inspirerende dag mede mogelijk gemaakt door de BMF.