Noord-Brabant

In de discussie over de Ruit om Eindhovenkomt steeds weer naar voren, dat de provincie bij nut en noodzaak van de weg uitgaat van een veel te optimistische groei van de mobiliteit de komende jaren. Een zeer recente publicatie van het Planbureau voor de Leefomgeving “ Vergrijzing, verplaatsingsgedrag en mobiliteit” ( juni 2013) ondersteunt deze stelling.

Wetenschappelijke beweringen over automobiliteit berusten op prognoses en metingen.
De metingen berusten op cijfers van het CBS, bewerkt door het KIM (Kennis Instituut Mobiliteit).
De prognoses berusten op elkaar opvolgende modellen, die met enige regelmaat geüpdated worden. Er bestaan landelijke modellen van het Centraal Plan Bureau (CPB), waarvan regionale SRE-modellen worden afgeleid. Daarnaast heeft het Plan Bureau voor de Leefomgeving (PBL) in de publicatie “VERGRIJZING, verplaatsingsgedrag en mobiliteit (juni 2013) een landelijk model ontwikkeld op basis van de SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid). In alle gevallen gaat het om gerenommeerde instituten.
Het SRE is het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven.
Het jaar 2008 is een breekpunt. In dat jaar viel de Lehmann Brothers bank en dat is een algemeen aanvaard jaartal voor het begin van de economische crisis. Data van vóór 2008 zijn dus nog niet beïnvloed door de crisis.
Het geheel van prognoses kan als volgt worden samengevat:
1) Het CPB-scenario EC (European Coördination) uit 1997 gaat uit van een economische
groei van 2,75%. Er is geen directe vertaling daarvan naar mobiliteitscijfers. Hierop is het
SRE-scenario 2.0 gebaseerd, dat voor het laatst geactualiseerd is in 2005. Daarop is bijv. de
PlanMER van de Ruit om Eindhoven gebaseerd en de second opinion van Witteveen-Bos.
2) In 2006 ontwikkelde het CPB een nieuw model “GE” (Global Economy). Daarin wordt
uitgegaan van een economische groei tot 2020, en van 2,3% daarna. Hierop is het
SRE-model 3.0 gebaseerd. Dat is gebruikt door SEO in zin commentaar op Witteveen-
Bos, en door de provincie en bedrijven als Goudappel-Coffeng en Arcadis, die voor de
provincie werken. De hieruit volgende cijfers zijn alleen nog neergelegd in tussentijdse
werkdocumenten.
3) Zowel het oude CE als het nieuwe CPB-scenario GE zijn van alle mogelijke scenario’s
steeds het scenario, dat de sterkste groei van de automobiliteit voorspelt.
4) Het GE-scenario is vertaald naar kengetallen. De geprognosticeerde mobiliteitsgroei is
1,05% per jaar voor personenauto’s en 3,16%/y voor vrachtverkeer.
5) Goudappel-Coffeng vertaalde het GE-scenario in 2010 naar een groeiprognose in het
SRE-gebied (SRE 3.0) voor personenauto’s van 0,87%/y tot 2020 en 0,27% na 2020.
Idem voor vrachtverkeer 2,09%/y resp. 1,30%.
6) De verschillen tussen SRE 2.0 en SRE 3.0 zijn fors. Als je de Ruit om Eindhoven niet zou
aanleggen, zou het verkeer in SRE 2.0 op bijvoorbeeld de Helmondweg groeien van 37000
in 2010 naar 61000 in 2020. Het SRE 3.0 – model komt in dezelfde situatie tot een groei
van 37000 naar 48000. Dit alles op gezag van Goudappel-Coffeng). Alleen dus al de
wisseling van model halveert de groei.
7) Het PBL (juni 2013) komt voor het personenverkeer in Brabant tot een prognose van
0,5%/y tussen 2010 en 2020, van – 1,8% van 2020- 2030 en van -1,7%/y voor 2030-2040.
Dat komt vooral door de vergrijzing, die bovendien de ochtendspits ontlast.
Dan nu de metingen.
8) Van 1980-2000 groeide het aantal voertuigkm totaal in Nederland met ruim 2%/y
van 2000-2005 groeide het aantal voertuigkm (personenauto) in Nederland met 1,40%/y
van 2005-2008 idem met 0,72%/y
van 2008-2010 idem met 0,00%/y
van 2000-2005 steeg het aantal reizigers-km per trein in Nederland met 0,27%/y
van 2005-2008 idem 2,63%/y
van 2008-2010 idem 0,59%/y
van 2000-2005 groeide het aantal ton-km vracht met 1,8%/y
van 2005-2008 idem 1,9%
van 2008-2010 idem – 5,6%
9) In combinatie, gerekend vanaf 2005, waarin het SRE2.0 – scenario van kracht wordt:
van 2005-2008 voor personenverkeer:
prognose CPB/GE +1,05%/y; Goudappel-Coffeng 0,87%/y; meting 0,72%/y
van 2008 – 2010 voor personenverkeer:
prognose CPB/GE 1,05%/y; Goudappel-Coffeng 0,87%/y; meting 0,00%/y
van 2005-2008 voor vrachtverkeer:
Prognose CPB/GE 3.16%/y; Goudappel-Coffeng 2,09%/y; meting 1,9%/y
van 2008-2010 voor vrachtverkeer:
Prognose CPB/GE 3,16%/y; Goudappel-Coffeng 2,09%/y; meting -5,6%/y
CONCUSIE--De op de statistiek en op de feitelijke documenten gebaseerde vaststellingen:
I) Al vóór de crisis begon, tussen 2005 en 2008, daalde de groei van de automobiliteit fors
II) Hoe recenter het model, hoe lager de prognoses
III) Tussen 2005 en 2010 prognosticeren alle modellen meer groei dan de metingen aangeven
IV) Goudappel-Coffeng hebben in SRE 3.0 hun prognoses t.o.v. SRE 2.0 niet genoeg verlaagd
V) Nieuwe of aan te passen wegen worden vooral gedimensioneerd op de spitsbelasting. In
elk geval de spitsbelasting in de ochtend zal beduidend minder worden.
Dit effect is nog niet in de gebruikte modellen te zien.