Noord-Brabant

Bij stellingnames van de Eindhovense Kamer van Koophandel ontkomt men niet aan de gedachte dat dit orgaan niet zal rusten voor half Nederland geasfalteerd is, en als de andere helft gebruikt wordt om geld te verdienen. Of als de aluminium vogels zich vleugel aan vleugel naar hun ‘zakelijke’ bestemmingen op Majorca en Antalya begeven. De begrippen “duurzaam” en “grenzen aan de groei” willen er bij de Kamer niet in.

Het kost mij geen moeite om kreten uit mijn strot te krijgen, die de andere kant op even ongenuanceerd zijn als die van de Kamer. Het bekt lekker en maskeert de vraag naar de werkelijke verdiensten van standpunten. Bijna niemand vraagt zich af of het nou echt waar is wat de KvK (en hun kompaan, de Brainportorganisatie) zeggen. Bestaat daar nou echt serieus materiaal over?
Het antwoord daarop is ja. Geërgerd door alle slagen in de lucht, heb ik het onderwerp eens zo grondig mogelijk uitgezocht. Ik heb er in april en september 2009 uitvoerige vragen over gesteld aan het College en dat heeft (al dan niet omfloerst) bevestigd.
Er zijn twee economische structuuronderzoeken aan Eindhoven Airport gewijd. Die van Ecorys (sept 2007) was een bijlage bij de eerste poging om via een base van Ryan Air de Regionale Overeenkomst open te breken. De tweede (Louter) was een bijlage bij het Decisiorapport (sept. 2008), dat voor de Alderstafel van Schiphol gemaakt is. Daarnaast is er veel ander materiaal.
De slotsom is dat alles, wat nog in de verte met civiel vliegen te maken heeft, in onze regio goed is voor grofweg 800 fte’s. Dus inclusief “achterwaartse werkgelegenheid”in de vorm van catering, hotels, taxi’s enz. “Voorwaartse werkgelegenheid” (bedrijfsvestigingen vanwege het vliegveld) valt niet te becijferen. Bureau Louter waagt zich er niet aan, Ecorys gokt erop. Zelfs als je daarvoor 200 fte’s opvoert, is de totale werkgelegenheid van alles, wat met civiel vliegen te maken heeft, nog maar 0,33 %(!) van de totale werkgelegenheid in de regio. Ter vergelijking: dat is ongeveer het aantal fte’s van de Bavaria. Een flinke onderneming, maar het lot der mensheid is er niet mee gemoeid.
Bedrijven zitten niet in onze regio vanwege het vliegveld. Dat is geen subjectieve mening, dat heeft Ecorys ze met even zoveel woorden gevraagd en dat hebben die bedrijven beaamd. Price, Waterhouse Cooper zitten prominent op Flight Forum, maar daarvoor zaten ze in het Eindhovense centrum en ook in Breda en Zwolle zit een volwassen vestiging.
De hoofdredenen, waarom nuchterheid tot veel lagere uitkomsten komt als de overspannen propagandaverhalen van de KvK, heten “dubbeltellingen” en “netto-brutoverschil”. Bovenstaande cijfers zijn netto. Bruto liggen ze 10 tot 20 keer hoger. Simpel: wie PWC meetelt bij de “luchtvaartgebonden bedrijvigheid” mag ze niet meer meetellen bij “commerciële dienstverlening” en groei is er alleen voor zover het kantoor op Flight Forum groter is dan indertijd bij de Steentjeskerk.
Nu is dit alles niet eens van belang, want niemand stelt in de huidige situatie voor om Eindhoven Airport te sluiten. Die vraag komt pas aan de orde als Defensie ooit zou vertrekken. Er is dus geen enkele reden voor paniek.
Zelfs de gedachte dat het civiele vliegen zal groeien, wordt niet bestreden. De discussie gaat er over hoeveel groei, voor welke doelgroep, welke milieucompensatie en hoe het moet met geplande nieuwe woonwijken als in Son die nu eigenlijk niet meer gebouwd kunnen worden. De Kamer van Koophandel zwijgt over de economische schade die het grotere vliegveld aanricht.
En de belangrijkste vraag, of de zeggenschap in Den Haag of in de regio ligt.
De groei van het vliegen zou (op basis van 35000 extra vluchten) neerkomen op grofweg 400 a 500 extra fte’s. Nu het er 25000 worden, zit je dus over een aantal jaren gesommeerd op grofweg 300 a 400 erbij. Een aardig aantal, maar niet spectaculair afwijkend van de normale regionale acquisitie. Men moet niet overdrijven.
En, je zou het bijna vergeten, onze samenleving heeft wel meer bepalingen die op goede gronden genomen zijn, en waar een bepaald soort bedrijven graag van af wil. Als Eindhoven de grondprijs halveert, of als de KvK de huidige regeringscoalitie zover zou kunnen krijgen dat ze in de regio de milieuwetgeving afschaft, dan zouden zich hier ook wel nieuwe bedrijven vestigen. Of wij die zouden moeten willen hebben, is een tweede. Voor de helderheid, ik stel dit niet voor (integendeel!), maar het illustreert dat het werven van economische activiteit altijd een afweging is binnen een groter kader. Voor het vliegveld geldt dat ook.
Mijns inziens pakt die afweging voor de groei van Eindhoven Airport helemaal niet zo goed uit. Goede (inter)nationale treinverbindingen zouden hetzelfde economische effect realiseren tegen een fractie van de financiële en maatschappelijke kosten.

B.Gerard
De schrijver is ex-gemeenteraadslid in Eindhoven en kandidaat-statenlid voor de SP