Noord-Brabant

Radio 1 heeft een 5-delige reportageserie gemaakt genaamd 'Heibel in Huijgevoort'. De reportage gaat deze week over ’t megastallenprobleem in Brabant. In deel 1 is onder meer SP Statenlid Veerle Slegers aan het woord en in deel 2 Henk van Gerven Tweede Kamerlid voor de SP (onderaan dit nieuwsbericht is de link te vinden naar deze serie)

Brabant heeft de grootste dierdichtheid ter wereld. Vooral varkens maar ook kippen en geiten bevolken het Brabantse platteland. Ze worden in steeds grotere stallen bij elkaar gehouden. Die zogenaamde megastallen bedreigen de leefbaarheid van het buitengebied. Omwonenden en ook varkensboeren zelf worden ziek van de fijnstof in en om de stallen, de enorme concentraties dieren brengen een veel groter risico op zoönoses met zich mee: Dierziekten die op mensen overslaan. De Q-koorts is het meest roemruchte voorbeeld.

Het afgelopen jaar vielen er zes doden en werden duizenden mensen ziek, vooral maar niet alleen in Brabant. De Mexicaanse griep heet overal behalve in Nederland swine flu (varkensgriep) en niet voor niets. Mensen die op de grote varkensbedrijven werken, dragen vaak de MRSA-bacterie bij zich die zeer moeilijk te bestrijden is en waarvan iemand ontzettend ziek kan worden. Wie op een varkensbedrijf is geweest, moet in Nederlandse ziekenhuizen verplicht in quarantaine. China is de bakermat van heel veel dierziekten omdat grote aantallen mensen samenleven met grote aantallen veedieren. Brabant is het China van Europa.

Tot hier en niet verder
Omwonenden van deze veehouderijen maken zich grote zorgen en zijn boos over de onverschilligheid waarmee de lokale politiek maar ook het provinciebestuur het economisch belang van de agrarische sector tot nu toe steeds voorrang heeft gegeven boven hun gezondheid, veiligheid en de leefbaarheid van hun woonomgeving. Zij verenigen zich in lokale actiegroepen en kloppen aan bij de politiek om te worden gehoord. Tot nu toe is die politiek vooral Oostindisch doof. Onder druk van het Burgerinitiatief Megastallen Nee (een groep Brabantse plattelandsbewoners die meer dan 33.000 handtekeningen ophaalde om hun pleidooi tegen intensieve veeteelt op de agenda te krijgen van Provinciale Staten) en van de oppositie in die Staten (SP, PvdD, CU-SGP-GL-Brabantse Partij) werden CDA en VVD gedwongen om hun voorrangsbeleid voor nog verdere opschaling van intensieve veebedrijven te wijzigen. Op 19 maart 2010 besloten Provinciale Staten om een grens te trekken: Tot hier en niet verder!

Veebedrijven die vertrekken uit een kwetsbaar natuurgebied of uit de bebouwde kom mogen niet verder uitbreiden dan 1,5 hectare in verwevingsgebied (gebieden waar beperkt veeteelt is toegestaan) en 2,5 hectare in landbouwontwikkelingsgebied (gebieden waar minder mensen wonen en meer ruimte is voor agrarische activiteiten). Dat zijn helaas nog steeds flinke stallen: Dit was het beste resultaat dat er uit het debat kon worden gehaald. De grote vraag is nu vooral: Hoe gaan we verder met de agrarische sector? Moet het nog grootschaliger, nog intensiever, nog schadelijker voor gezondheid, milieu, landschap, dierenwelzijn en kleinere boerenbedrijven? Moet de macht over onze voedselproductie in handen van een kleine groep machtige vee-, veevoeder, vleesverwerkende bedrijven en winstbeluste banken blijven? Of kiezen we voor kleinschaligere, multifunctionele, ecologisch verantwoorde landbouw en veeteelt? Kiezen we voor voedselveiligheid en voedselzekerheid voor iedereen?

Lopende zaken
Nog een belangrijke vraag: wat doe je met de boerenondernemers die al vóór 19 maart 2010 plannen hadden gemaakt en ingediend voor verplaatsing en uitbreiding? Het CDA wil al deze boeren alsnog vóór de Statenverkiezingen van 2 maart aanstaande een vergunning geven, ook al is de uitbreiding veel groter dan 1,5 of 2,5 ha. De VVD zegt: Alleen die boeren voor wie hun gemeente al een planologische procedure is gestart, krijgen nog een vergunning. Dat zou betekenen dat er in Brabant toch nog een aantal hele grote stallen met dito aantallen dieren bij gaat komen, meestal op plekken waar dat beslist zeer ongewenst is. Omdat er mensen vlakbij wonen bijvoorbeeld, omdat er natuur dichtbij is of omdat er in de buurt al meerdere grote veebedrijven zijn. Dat mag niet gebeuren! De SP zegt: Stop!

De SP-fractie in Provinciale Staten van Brabant heeft voorgesteld om met afgevaardigden van alle partijen in de Staten een zogenaamde Commissie Schoon Schip te vormen die elke aanvraag voor uitbreiding die nog op de plank ligt zorgvuldig bekijkt. De haast waarmee CDA en VVD nog snel snel vóór de verkiezingen een aantal onmogelijk grote bedrijven mogelijk wil maken, is slecht voor de kwaliteit, de gezondheid en de leefbaarheid van het Brabantse buitengebied. Bovendien gaat deze wens lijnrecht tegen de wensen van heel erg veel Brabanders in. Met het besluit van 19 maart 2010 in de hand goed kijken wat wel en niet wenselijk is en hoe de knelpunten kunnen worden opgelost. Intussen zal de uitkomst van het gezondheidsonderzoek (die er al is maar die de ministeries van Volksgezondheid en van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie vooralsnog onder de pet houden) hopelijk bekend worden. Pas dan is een enigszins zorgvuldig besluit mogelijk over die lopende zaken.

Geen megastallen, wel gezinsbedrijven
Meer dan 33.000 Brabanders, Q-koortspatiënten, huisartsen en wetenschappers maar ook boeren zeggen met de SP: Stop! De intensieve veehouderij is schadelijk voor de gezondheid en leefbaarheid van Brabanders. En niet alleen voor hen: De kleinere agrarische gezinsboeren die niet mee willen of kunnen in de wedloop richting grootschaligheid worden door de grote bedrijven kapot geconcurreerd. Goedkoop, onverantwoord en milieuschadelijk geproduceerd vlees (de zogenaamde kiloknallers) ligt in de schappen van de grote supermarkten. De winstmarge komt vooral ten goede aan bij de tussenhandelaren en niet aan de producenten zelf. Als er voor een kilo varkensvlees een eerlijke prijs zou worden betaald, zouden varkensboeren met minder dieren toch een inkomen overhouden dat hun bestaanszekerheid garandeert. En ze zouden ook geld hebben om het dierenwelzijn in hun stallen te vergroten en om ecologisch verantwoord (bijvoorbeeld biologisch) te gaan werken.

De SP voert al jaren samen met burgers, boeren en buitenlui actie in en buiten het Provinciehuis en de Tweede Kamer. Tegen megastallen. En vóór ecologisch én economisch gezonde gezinsbedrijven

SP flyer Megastallen Nee (pdf)

Radio 1, megastallenreportage deel 1 (audio)

Radio 1, megastallenreportage, deel 2 (audio)