Noord-Brabant

De SP roept provincies op om het exporteren van kankerverwekkend teerhoudend asfalt (TAG) naar het buitenland te voorkomen. Recent verschenen berichten in de media over export van teerhoudend asfalt dat kankerverwekkend is en om die reden is er in het Landelijk Afvalbeheersplan de verplichting opgenomen om het thermische te reinigen. De verwerkers hebben nu echter op grond van een Europese regel een maas in de wet gevonden om het veel goedkoper te kunnen exporteren. SP-Statenlid Ron van Zeeland: “Nu lopen mensen in onder andere Letland, Estland en Polen door ons wegenafval verhoogde kans op long- en blaaskanker. Dat kunnen we niet accepteren.”

Minister Cramer (Milieu) wilde haar verantwoordelijkheid niet nemen om gemeenten en provincies te verplichten tot opnemen van de Nederlandse norm van thermisch reinigen in de contracten voor aanbesteding van wegwerkzaamheden. De SP Tweede Kamerfractie zal de minister blijven aanspreken op haar verantwoordelijkheid, maar doet intussen een beroep op de wegbeheerders als provincies en gemeenten. Deze overheden hebben als verantwoordelijk wegbeheerder ook de mogelijkheid om bij aanbesteding in contracten voor wegwerkzaamheden thermische reiniging als voorwaarde op te nemen en zo export naar het buitenland te voorkomen. “De gezondheid van mensen kunnen we niet op het spel zetten vanwege een maas in de Europese regels”, vindt SP-Statenlid Ron van Zeeland. “Die verantwoordelijkheid moeten ze dan ook nemen”.

Thermische reiniging houdt in dat de kankerverwekkende stoffen door verhitting uit het asfalt worden verwijderd. Daarna kan het asfalt weer worden gebruik als verharding onder wegen en dijken. De Thermische reiniging is duurder dan exporteren. De provincies betaalden al wel op basis van de Nederlandse regels voor thermisch reinigen van duizenden tonnen teerhoudend asfalt. De asfaltverwerkers die nu exporteren steken dus ook nog eens dikke winsten aan gemeenschapsgeld in hun zak. Ron van Zeeland: “De provincie zal moeten nagaan of hier sprake is van wanprestaties en alsnog thermische reiniging eisen. Als dat niet meer gaat dan moet ze het geld terugvorderen”.

Geacht College,

Uit berichten in de media en van afvalverwerkers blijkt dat teerhoudend asfalt, afkomstig van Nederlandse wegen, geëxporteerd wordt. Sinds begin jaren ’90 mag teerhoudend asfaltgranulaat (TAG) in ons land niet meer worden toegepast vanwege kankerverwekkende polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s).

Sinds januari 2001 geldt het Landelijk Afvalbeheer Plan (LAP) waarin als minimumstandaard voor toepassing van TAG in bijvoorbeeld infrastructurele werken, alleen is toegestaan na thermische reiniging. Van veel provinciale en gemeentelijke wegen is onder die voorwaarde al ongeveer 10 miljoen ton verwijderd en is betaald voor de kosten van thermische reiniging. Er resteert nog ongeveer 40 miljoen ton dat nog op onze wegen ligt.

Sinds enkele jaren blijkt ons Nederlands beleid ondergraven door een Europese regel die stelt dat teerhoudend asfaltgranulaat als groene lijststof geëxporteerd mag worden indien er minder dan 50mg/kg aan benzo(a)pyreen, één van de PAK’s, in zit. Dit neemt niet weg dat het Nederlands beleid is gericht op verwijdering van alle PAK’s

Verwerkers nemen nu de gelegenheid te baat om TAG, veel goedkoper dan thermisch reinigen, te gaan exporteren omdat er iets minder dan 50 mg/kg in zit. Oók voor materiaal waarvoor wegbeheerders als Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten de prijs voor thermisch reinigen hebben betaald. De verwerkingsinstallaties voor thermische reiniging die speciaal op grond van onze regels voor TAG zijn gebouwd, worden nu onderbenut.

De provincie heeft als wegbeherende overheid een mogelijkheid dit te stoppen. De provincie Noord-Brabant heeft in 2008 het Code Milieuverantwoord Wegbeheer ondertekend. Slechts één Brabantse gemeente heeft het convenant mede-ondertekend.

De volgende vragen zijn op 12 januari aan GS gesteld (met een aanvulling op 14 januari:

1. Is het u bekend dat TAG wordt geëxporteerd (1)?

2. Hoeveel wegen met TAG liggen er nog in de provincie en om hoeveel ton gaat het?

3. Hoeveel ton TAG is sinds de invoering van de minimumstandaard thermisch reinigen in het Landelijk Afvalbeheer Plan in 2001 verwijderd? Bij hoeveel projecten is dit het geval geweest?

4. Welke bedragen heeft u per ton voor verwerking van TAG betaald? Bent u bij het vaststellen van de bedragen in alle contracten uitgegaan van thermische reiniging? Stond dit ook als zodanig in al de contracten? Zo ja, heeft GS de garantie dat dit verwijderde TAG daadwerkelijk thermisch is gereinigd? Zo nee, bent u bereid dit na te gaan bij de verwerkers en indien thermische reiniging niet kan worden aangetoond de verwerker aan te spreken op zijn wanprestatie en alsnog thermische reiniging te eisen of als dat niet meer mogelijk is het teveel betaalde terug te vorderen?

5. Bent u bereid voortaan bij aanbestedingen in contracten nadrukkelijk de eis van thermische reiniging op te nemen als verwerking van TAG, zodat export naar het buitenland onmogelijk wordt gemaakt? Zo nee, waarom niet?

6. Bent u bereid gemeenten in de provincie aan te sporen ook de Code Milieuverantwoord Wegbeheer te ondertekenen? Zo nee, waarom niet?

7. Welke zaken zijn voortvloeiend uit de ondertekening van de Code Milieuverantwoord Wegbeheer door uw College ter hand genomen, welke concrete resultaten zijn bereikt en waar liggen nog knelpunten?