Noord-Brabant

Met vleesverwerkingsbedrijf VION gaat het al een tijd niet goed. Vorige week werd bekend dat het bedrijf wordt gesplitst in een slachterij en een divisie ingredients. De slachterij is zwaar verliesgevend omdat VION er niet in slaagde de stijgende grondstofprijzen voor varkensvoer voldoende te compenseren door een hogere prijs te realiseren bij de afzet van het vlees. In de markt gaat het gerucht dat VION inmiddels zo'n € 300 miljoen euro operationeel verlies heeft geleden in het afgelopen boekjaar. Dat bedrag komt bovenop het inmiddels bekend gemaakt bedrag van € 500 miljoen aan afgeboekte waarde op in de afgelopen jaren aangekochte en recent alweer verkochte bedrijven. VION is door de banken gedwongen die verkopen te realiseren omdat ze niet verwachtten dat er op redelijke termijn voldoende winst uit zou komen om de rente en aflossingen op te brengen van de schulden die VION ervoor aanging. Uiteindelijk dwongen de banken ook de ZLTO haar kapitaal nagenoeg volledig in het noodlijdende VION te stoppen. Daarmee verdampte veel van het zuur verdiende geld dat ooit door de Brabantse boeren bij elkaar werd gebracht om samen sterk te kunnen staan.

Er lijkt hier sprake van een sterfhuisconstructie. In de woorden van Foodlog: “het glorieuze concern met zijn bijna € 10 miljard omzet en meer dan 30.000 werknemers dat in luttele jaren bij elkaar werd gekocht door VION-baas Daan van Doorn en voormalig ZLTO voorzitter Antoon Vermeer is de facto failliet. Het bankenconsortium van Rabobank en buitenlandse banken dwingt ZLTO, de enige aandeelhouder van het 'boergenoteerde' VION, de resterende rendabele onderdelen te scheiden van een niet meer te redden slachterij. Omdat liquidatie in de huidige organisatorische vorm niet in het belang van het geïnvesteerde kapitaal is, worden de verliezen nu eerst in de slacht gestopt. Via de waardevolle onderdelen moeten de resterende kredieten worden zekergesteld door hun onderpand niet in een failissement te laten meeglijden. Door straks de gezonde bedrijven voor de volle mep te verkopen halen de banken hun geld terug. Het geld van de Brabantse boeren glijdt weg in het faillissement.” In 2008 heeft Vion, toen nog onder leiding van Daan van Doorn, een groep Engelse agrobedrijven die op omvallen stonden overgenomen.

Op grond van informatie over de situatie rond Vion en het achtergrondartikel op het altijd goed ingevoerde Foodlog.nl http://www.foodlog.nl/artikel/wat-gebeurt-er-met-vion/ hebben Veerle Slegers en Nurettin Altundal van de SP-statenfractie de volgende vragen aan het College van Gedeputeerde Staten gesteld:

1. Bent u het met de SP-fractie eens dat de vraag gerechtvaardigd is - vanwege het grote economische en maatschappelijke belang van de agro-industrie voor Brabant - hoe en onder wiens verantwoordelijkheid de ineenstorting van Vion kon gebeuren? Zo niet, waarom niet?
2. Zo ja, gaat u deze vraag aan Vion en ZLTO stellen en ook via andere kanalen een antwoord op deze vraag zoeken? Zo niet, waarom niet?
3. Bent u bereid het antwoord op deze vraag met Provinciale Staten te delen? Zo niet, waarom niet?
4. Het personeel van Vion bestaat bij sommige vestigingen voor een groot deel uit flexwerkers en arbeidsmigranten en slechts voor een klein deel uit vaste medewerkers die in Nederland zijn ingezeten. Bent u het met de SP-fractie eens dat deze scheve verhouding maatschappelijk en economisch ongewenst is? Zo niet, waarom niet?
5. Klopt het dat de raad van bestuur van de Engelse bedrijvengroep die in 2008 door Vion werd overgenomen van Vion een bonus kreeg van €4,5 miljoen?
6. Klopt het dat deze raad van bestuur sinds 2008 elk jaar een vaste vergoeding van ruim €1 miljoen heeft ontvangen?
7. Bent u het met de SP-fractie eens dat de in vraag 3, 4 en 5 genoemde data voorbeelden van mismanagement zijn? Zo niet, waarom niet?
8. Bespreekt u de situatie rond Vion en de ZLTO met de regiegroep voor de verduurzaming van de agrofoodsector?
9. De voorzitter van deze regiegroep, Daan van Doorn, was tevens de drijvende kracht – samen met voormalig ZLTO-voorman Antoon Vermeer- van de overname van de Engelse verlieslijdende bedrijven en van de snelle groei van Vion, betaald met kapitaal van Brabantse boeren. Gaat u dit -en de hele situatie waarin Vion verkeert- met de heer van Doorn bespreken? Zo niet, waarom niet?
10. Gaat u ook met de heer van Doorn bespreken op welke manieren de economische verliezen voor Brabantse boeren en werknemers en de maatschappelijke schade voor Brabant zoveel mogelijk kunnen worden opgevangen en -indien enigszins mogelijk- kunnen worden afgewenteld op de veroorzakers van de schade? Zo niet, waarom niet?
11. Bent u bereid om dezelfde vraag te bespreken met de Rabobank en het consortium van buitenlandse banken dat enig aandeelhouder ZLTO nu heeft gedwongen om de resterende rendabele onderdelen te scheiden van een niet meer te redden slachterij?
12. Welke analyse maakt u zelf van de oorzaken van het dreigende failliet van Vion?
13. Heeft de ZLTO zich gemeld bij uw college met de vraag om steun? Zo ja, welke steun wordt gevraagd en wat is uw reactie op dit verzoek?
14. Welke gevolgen heeft het failliet van de Vion voor de Brabantse varkenssector volgens u?
15. Hoeveel Brabantse arbeidsplaatsen zijn in het geding bij het verlies van de slachterij?
16. Bent u van plan om samen met VION, ZLTO en de bonden te onderzoeken op welke manier zoveel mogelijk arbeidsplaatsen kunnen worden gered?
17. Hebben de situatie waarin Vion verkeert en de gevolgen ervan voor de ZLTO consequenties voor de deelneming van de ZLTO in de TOM en zo ja, welke?
18. Hebben de structurele problemen bij Vion gevolgen voor uw visie op de ontwikkeling van de agrofoodsector in Brabant en zo ja, welke?
19. Bent u het met de SP-fractie eens dat het Vion-drama veel Brabantse werknemers en boeren ernstig dupeert en dus eens te meer onderstreept dat er dringend en met man en macht nú moet worden gewerkt aan fundamenteel andere bedrijfs-, verdien- en ketenmodellen? Zo niet, waarom niet?
20. Als u het hiermee wel eens bent, kunnen Provinciale Staten dan concrete voorstellen daartoe tegemoet zien in uw aanstaande Statenvoorstel over agrofood?