Noord-Brabant

In december 2012 ging er een kind onderuit in een speeltuin in Deurne door zwavelwaterstof, dat met het grondwater mee omhoog gekomen was voor een waterspeeltuig. Het incident is uitvoerig onderzocht. Dat resulteerde in mei 2014 in het rapport ‘Zwavel, zware metalen en grondwater in Deurne’. Hierover is al veel geschreven en er zijn Kamervragen gesteld.

Een bijkomende vraag was of spuiwater van chemische luchtwassers (mede) oorzaak kon zijn van het incident. Daarop werd toen “nee”geantwoord, omdat water in de beperkte tijd, dat luchtwassers bestaan, niet tot de 20 m diepte gedaald kon zijn waar het water in de speeltuin vandaan kwam. Dit antwoord op de korte termijn is op zich juist.
Ook waren er incidenten met dieren, die stierven nadat ze spuiwater gedronken hadden (van biolo-gische luchtwassers) dat in de sloot gelopen was.
De provincie bracht uiteindelijk een aparte notitie uit over spuiwater (september 2013.)

De SP heeft beide studies gecombineerd met andere gegevens om een indruk te krijgen van wat chemisch spuiwater op de langere termijn in de bodem doet. Kan het spuiwater van chemische luchtwassers over enkele jaren bij gaan dragen aan de vorming  van zwavelwaterstof?

De voorlopige these van de SP is “ja”. De bacteriën op 20m diepte hebben vier ingrediënten nodig om zwavelwaterstof te maken: fijn opgelost organisch materiaal (dat uit mest kan komen), sulfaat, zuur grondwater en weinig ijzer. Als het chemische spuiwater op 20 m diepte is aangekomen, zal het de ondergrond verrijken met sulfaat en zuur. Mestrestanten zijn overvloedig aanwezig.

Dat het ondergronds fout kan lopen komt omdat bovengronds de zwavelbalans verstoord wordt. Chemische luchtwassers produceren een oplossing van ammoniumsulfaat in water, waarin nog flink wat ongebruikt zwavelzuur zit. Deze oplossing telt wettelijk als anorganische meststof en mag op het land worden uitgereden. Het sulfaat uit die toevoeging komt dan bij de zure regen (die in de loop der jaren fors afgenomen is) en bij de zwavel in drijfmest. Telt men dat allemaal op, dan resulteert dat in een hoeveelheid zwavel die ongeveer 2 tot 3 keer de behoefte van het gewas is. Met andere woorden: chemische luchtwassers dumpen op landbouwgebieden, waarop ze worden uitgereden, sulfaat en zuur als afval in de bodem. Op die percelen keren ongeveer de omstandigheden terug uit de tijd dat de zure regel op zijn hoogtepunt was.

De vragen
De PS-fractie van de SP heeft hierover, bij monde van Nico Heijmans en Francy van Iersel, vragen gesteld. Deze zijn gericht op verificatie van de SP-theorie.
Verder wijzen de twee vraagstellers erop dat er al enige tijd een goed alternatief bestaat voor zwavelzuur, namelijk citroenzuur. Het enige nadeel daarvan is dat het iets duurder is. De vragenstellers vragen of het mogelijk is om citroenzuur als Best Beschikbare Techniek aan te merken. Dat kan van belang zijn bij toekomstige Raad van State – procedures.